Η λειτουργία του μηχανικού ανελκυστήρα απαιτεί, μία τροχαλία προσαρμοσμένη σε μειωτήρα και ηλεκτρικό κινητήρα όπου, από τη μία μεριά αναρτάται ο θάλαμος και από την άλλη το αντίβαρο τα οποία οδηγούνται σταθερά, ανάμεσα σε ράγες. Τον έλεγχο της κίνησης αναλαμβάνει ένας ηλεκτρονικός πίνακας με δυνατότητες αυτοματισμού. Ο σύγχρονος μηχανικός ανελκυστήρας οδηγείται από ηλεκτρονικό ελεγκτή ταχύτητας (inverter).Ο μηχανικός ανελκυστήρας καταναλώνει ενέργεια και κατά την κάθοδο του θαλάμου, η χρήση αντίβαρου του επιτρέπει να λειτουργεί με χαμηλότερη εγκατεστημένη ισχύ σε σύγκριση με τον υδραυλικό ανελκυστήρα. Έχει μεγάλη ακρίβεια σταματήματος και την δυνατότητα να εκτελεί την διαδρομή με υψηλή ταχύτητα. Τα τελευταία χρόνια κατασκευάζονται μηχανικοί ανελκυστήρες χωρίς μηχανοστάσιο MRL. Στην περίπτωση αυτή η μηχανή & ο πινάκας αυτοματισμού τοποθετούνται όντος του φρεατίου και χρησιμοποιούνται μηχανές χωρίς μειωτήρα, ελαύνοντας τον θόρυβο, την μηχανική φθορά και αυξάνοντας την απόδοση της εγκατάστασης.